Wszechnica.org.pl - Historia

„Wszechnica.org.pl - Historia” to baza wykładów zrealizowanych we współpracy z prestiżowymi instytucjami naukowymi. Wśród naszych partnerów znajdują się m.in. Festiwal Nauki w Warszawie, Instytut Historyczny UW, Muzeum POLIN, Zamek Królewski w Warszawie oraz Kawiarnie naukowe. Wszechnica.org.pl nagrywa też własne rozmowy z historykami i świadkami historii. Projekt realizowany jest przez Fundację Wspomagania Wsi. Do korzystania z naszego serwisu zapraszamy wszystkich, którzy cenią sobie rzetelną wiedzę oraz ciekawe dyskusje. Zapraszamy do odwiedzenia też kanału Wszechnica.org.pl - Nauka

Kategorie:
Edukacja Kursy

Odcinki od najnowszych:

333. Od prometeizmu do pasywizmu. Polska polityka wschodnia minionego trzydziestolecia, część III - Jerzy Marek Nowakowski
2022-05-30 14:47:24

Zapraszamy na trzeci, i ostatni z cyklu, wykład Jerzego Marka Nowakowskiego o polskiej polityce wschodniej ostatniego trzydziestolecia, 29 maja 2022 r.   Od prometeizmu do pasywizmu. Drogi i bezdroża polskiej polityki wschodniej minionego trzydziestolecia   W pierwszej części wykładu Jerzy Marek Nowakowski opowiadał o "zrywaniu więzów zależności" od Rosji. W drugiej części zwrócenie się Polski w stronę zachodu. Trzeci wykład opowiada o czasie tzw. pasywizmu w relacjach ze wschodem.   Jak opowiada Jerzy Marek Nowakowski, w wcześniejszym czasie mieliśmy własne, oryginalne pomysły na relacje ze wschodem, byliśmy aktywni na polu rozmów ze wschodem. W XXI wieku wydaje się, że polska polityka jest skierowana ku naszym głównym sojusznikom - jest polityką dużo bardziej zwróconą na zachód niż na wschód. W tym czasie byliśmy dużo bardziej pasywni, reaktywni wobec zmian na wschodzie.   Punkty przełomowe w omawianym czasie są dwa - 1999 rok - wstąpienie Polski do NATO i  2004 rok, czyli wstąpienie Polski do Unii Europejskiej. Polska staje się częścią pewnego wspólnego organizmu gospodarczego, politycznego i prawnego. Na naszej wschodniej granicy pojawia się też dużo twardsza granica, dużo szczelniejsza niż do tej pory - stajemy się wschodnią granicą Unii Europejskiej. Obowiązują nas też różne zobowiązania i sztywniejsze polityki np. ekonomiczne.     Znajdź nas:   https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/

Zapraszamy na trzeci, i ostatni z cyklu, wykład Jerzego Marka Nowakowskiego o polskiej polityce wschodniej ostatniego trzydziestolecia, 29 maja 2022 r.  

Od prometeizmu do pasywizmu. Drogi i bezdroża polskiej polityki wschodniej minionego trzydziestolecia  

W pierwszej części wykładu Jerzy Marek Nowakowski opowiadał o "zrywaniu więzów zależności" od Rosji. W drugiej części zwrócenie się Polski w stronę zachodu. Trzeci wykład opowiada o czasie tzw. pasywizmu w relacjach ze wschodem.  

Jak opowiada Jerzy Marek Nowakowski, w wcześniejszym czasie mieliśmy własne, oryginalne pomysły na relacje ze wschodem, byliśmy aktywni na polu rozmów ze wschodem. W XXI wieku wydaje się, że polska polityka jest skierowana ku naszym głównym sojusznikom - jest polityką dużo bardziej zwróconą na zachód niż na wschód. W tym czasie byliśmy dużo bardziej pasywni, reaktywni wobec zmian na wschodzie.  

Punkty przełomowe w omawianym czasie są dwa - 1999 rok - wstąpienie Polski do NATO i  2004 rok, czyli wstąpienie Polski do Unii Europejskiej. Polska staje się częścią pewnego wspólnego organizmu gospodarczego, politycznego i prawnego. Na naszej wschodniej granicy pojawia się też dużo twardsza granica, dużo szczelniejsza niż do tej pory - stajemy się wschodnią granicą Unii Europejskiej. Obowiązują nas też różne zobowiązania i sztywniejsze polityki np. ekonomiczne.    

Znajdź nas:  
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

332. Agresja Rosji na Ukrainę bez owijania w bawełnę - Jerzy Marek Nowakowski
2022-05-30 13:02:42

Po 90 dniach od rozpoczęcia wojny w Ukrainie, zapraszamy na kolejną rozmowę Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim, gdzie przyjrzymy się rozwojowi wydarzeń, 27 maja 2022 r.   Po 90 dniach od rozpoczęcia wojny w Ukrainie, zainteresowanie społeczeństwa tematem wydaje się nieco słabnąć... czy słusznie?    Sytuacja na arenie międzynarodowej jest jednak dynamiczna i trudna. Henry Kissinger na forum ekonomicznym w Davos mówi, że Ukraina powinna oddać część terytorium Rosji w zamian za pokój, prezydent Andrzej Duda przemawia w Kijowie, Emmanuel Macron przestrzega Unię Europejską, przed upokorzeniem Putina i nie "przyciskaniu" go do ściany.. Czy USA mają jakiś plan co do tej wojny?    Czy Polska zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji? Czy mamy jakiś plan B?   Prowadzący poruszą w rozmowie te i inne tematy i bez owijania w bawełnę spróbują na nie odpowiedzieć.   Znajdź nas:   https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/

Po 90 dniach od rozpoczęcia wojny w Ukrainie, zapraszamy na kolejną rozmowę Piotra Szczepańskiego z Jerzym Markiem Nowakowskim, gdzie przyjrzymy się rozwojowi wydarzeń, 27 maja 2022 r.  

Po 90 dniach od rozpoczęcia wojny w Ukrainie, zainteresowanie społeczeństwa tematem wydaje się nieco słabnąć... czy słusznie?   

Sytuacja na arenie międzynarodowej jest jednak dynamiczna i trudna. Henry Kissinger na forum ekonomicznym w Davos mówi, że Ukraina powinna oddać część terytorium Rosji w zamian za pokój, prezydent Andrzej Duda przemawia w Kijowie, Emmanuel Macron przestrzega Unię Europejską, przed upokorzeniem Putina i nie "przyciskaniu" go do ściany.. Czy USA mają jakiś plan co do tej wojny?   

Czy Polska zdaje sobie sprawę z powagi sytuacji? Czy mamy jakiś plan B?  

Prowadzący poruszą w rozmowie te i inne tematy i bez owijania w bawełnę spróbują na nie odpowiedzieć.  

Znajdź nas:  
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

331. Od prometeizmu do pasywizmu. Polska polityka wschodnia minionego trzydziestolecia, część II - Jerzy Marek Nowakowski
2022-05-25 11:10:14

Zapraszamy na drugi z trzech wykładów Jerzego Marka Nowakowskiego o polskiej polityce wschodniej ostatniego trzydziestolecia, 24 maja 2022 r.   Od prometeizmu do pasywizmu. Drogi i bezdroża polskiej polityki wschodniej minionego trzydziestolecia  W pierwszej części wykładu Jerzy Marek Nowakowski opowiadał o "zrywaniu więzów zależności" od Rosji, o "gwiezdnym czasie" polskiej polityki wschodniej, kiedy cała polska klasa polityczna realizowała "doktrynę Giedroycia", politykę neoprometejską. Polska była w sposób niesłychanie mocny zaangażowana we wspieranie wszystkich (łącznie z rosyjskim) czynników narodowych w ramach rozpadającego się związku sowieckiego.    Rok 1991 był rokiem fascynującym. Rozpad Związku sowieckiego wydawał się niemożliwy. Wszyscy tego pragnęli, ale bardzo się bali jak to się potoczy.  Polska polityka dwutorowości okazała się najrozsądniejszą jaką można było prowadzić - z jednej strony nie zrywaliśmy dialogu z kremlowskim centrum sowieckim, z drugiej strony krok po kroku budowaliśmy relacje z poszczególnymi rodzącymi się wzmacniającymi się konstytuującymi się państwami powstającymi na gruzach sowieckiego mocarstwa.    Jerzy Marek Nowakowski wspomina trudne rozmowy z Ukraińcami, z Litwinami. Rozwiązanie Układu Warszawskiego i wyjazd ostatnich żołnierzy rosyjskich z Polski.   Drugi etap to zwrócenie się Polski w stronę krajów zachodnich. 1993 to początek , to przede wszystkim trudna rozmowa prezydentów Wałęsy i Jelcyna. W Warszawie pada deklaracja ważna rosyjskiego prezydenta - "Rosja nie ma nic przeciwko wyjściu krajów takich jak Polska do NATO". Ruszyła machina biurokratyczna przygotowująca rozszerzenie NATO.     Jerzy Marek Nowakowski przypomina jak wyglądało wejście Polski do NATO i wejście do Unii Europejskiej.    Znajdź nas:   https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/

Zapraszamy na drugi z trzech wykładów Jerzego Marka Nowakowskiego o polskiej polityce wschodniej ostatniego trzydziestolecia, 24 maja 2022 r.  

Od prometeizmu do pasywizmu. Drogi i bezdroża polskiej polityki wschodniej minionego trzydziestolecia  W pierwszej części wykładu Jerzy Marek Nowakowski opowiadał o "zrywaniu więzów zależności" od Rosji, o "gwiezdnym czasie" polskiej polityki wschodniej, kiedy cała polska klasa polityczna realizowała "doktrynę Giedroycia", politykę neoprometejską. Polska była w sposób niesłychanie mocny zaangażowana we wspieranie wszystkich (łącznie z rosyjskim) czynników narodowych w ramach rozpadającego się związku sowieckiego.   

Rok 1991 był rokiem fascynującym. Rozpad Związku sowieckiego wydawał się niemożliwy. Wszyscy tego pragnęli, ale bardzo się bali jak to się potoczy.  Polska polityka dwutorowości okazała się najrozsądniejszą jaką można było prowadzić - z jednej strony nie zrywaliśmy dialogu z kremlowskim centrum sowieckim, z drugiej strony krok po kroku budowaliśmy relacje z poszczególnymi rodzącymi się wzmacniającymi się konstytuującymi się państwami powstającymi na gruzach sowieckiego mocarstwa.   

Jerzy Marek Nowakowski wspomina trudne rozmowy z Ukraińcami, z Litwinami. Rozwiązanie Układu Warszawskiego i wyjazd ostatnich żołnierzy rosyjskich z Polski.   Drugi etap to zwrócenie się Polski w stronę krajów zachodnich. 1993 to początek , to przede wszystkim trudna rozmowa prezydentów Wałęsy i Jelcyna. W Warszawie pada deklaracja ważna rosyjskiego prezydenta - "Rosja nie ma nic przeciwko wyjściu krajów takich jak Polska do NATO". Ruszyła machina biurokratyczna przygotowująca rozszerzenie NATO.    

Jerzy Marek Nowakowski przypomina jak wyglądało wejście Polski do NATO i wejście do Unii Europejskiej.   

Znajdź nas:  
https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

330. Polityka w cieniu wojny - dr Anna Sosnowska-Materska
2022-05-23 13:22:30

Uniwersytet Trzeciego Wieku Collegium Civitas zaprasza na wykład dr. Anny Sosnowskiej-Materskiej, 23 maja 2022 r.   Polityka w czasie w wojny i co się dzieje w państwie w czasie w wojny, w dobie kryzysu.   Doba kryzysu obejmuje nie tylko stan działań wojennych. Dr Anna Sosnowska-Materska mówi, że znaleźliśmy się w podwójnym kryzysie jako państwo - jest kryzys państwa i jest państwo w czasie kryzysu.  Od ponad 200 lat żyliśmy w dobie oświecenia (działała umowa społeczna między obywatelami a władzą, władza była wybierana w sposób reprezentatywny spośród obywateli, w konsensusie, poprzez wolne, demokratyczne, uczciwe wybory, gdzie zadaniem tak wybranej władzy było wypełnianie woli obywateli, działania dla i w imię obywateli). Doba oświecenia charakteryzowała się umową społeczną pomiędzy obywatelami a władzą. Jako obywatele rezygnujemy z pewnych przywilejów i wolności i przekazujemy je władzy, żeby działała w naszym imieniu.   Umowa społeczna ma również na celu pilnowanie papierowych konstytucji. To trójkąt: papierowe konstytucje, realne instytucje i obywatele (dla których są te konstytucje i instytucje, oraz obywatele którzy pilnują tych konstytucji i instytucji).    Określenie "papierowe konstytucje" (za amerykańskimi federalistami) podkreśla, że to tylko zapis konstytucji. Natomiast sposób jej wypełniania określają właśnie instytucje. To instytucje dają nam trwałość państwa, gwarancję dla obywatela. Państwo broni się wtedy gdy ma silne instytucje, gdy instytucje są przestrzegane, postanowienia są wypełniane.    W dobie kryzysu w jakiej jesteśmy, można powiedzieć, że mamy najpotężniejszy kryzys doby rozumu od ponad 200 lat. Mamy kryzys państwa, kryzys świata jaki znaliśmy i do jakiego przywykliśmy.    Jak z takich kryzysów się wychodzi?    Dr Anna Sosnowska-Materska mówiła o kryzysie rozumu, do którego zaliczała np. fakeowe kampanie - kampanie dotyczące Brexitu, kampanie wyborcze prezydenta Trumpa, polaryzację we współczesnej Europie, szukanie "wroga" (uchodźcy, mniejszości seksualne, mniejszości definiowane jako zagrożenie). Dr Anna Sosnowska-Materska - politolog, ekspert, Katedra Systemów Politycznych, Wydział Nauk Politycznych UW   Znajdź nas:   https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ 

Uniwersytet Trzeciego Wieku Collegium Civitas zaprasza na wykład dr. Anny Sosnowskiej-Materskiej, 23 maja 2022 r.  

Polityka w czasie w wojny i co się dzieje w państwie w czasie w wojny, w dobie kryzysu.  

Doba kryzysu obejmuje nie tylko stan działań wojennych. Dr Anna Sosnowska-Materska mówi, że znaleźliśmy się w podwójnym kryzysie jako państwo - jest kryzys państwa i jest państwo w czasie kryzysu. 

Od ponad 200 lat żyliśmy w dobie oświecenia (działała umowa społeczna między obywatelami a władzą, władza była wybierana w sposób reprezentatywny spośród obywateli, w konsensusie, poprzez wolne, demokratyczne, uczciwe wybory, gdzie zadaniem tak wybranej władzy było wypełnianie woli obywateli, działania dla i w imię obywateli). Doba oświecenia charakteryzowała się umową społeczną pomiędzy obywatelami a władzą. Jako obywatele rezygnujemy z pewnych przywilejów i wolności i przekazujemy je władzy, żeby działała w naszym imieniu.  

Umowa społeczna ma również na celu pilnowanie papierowych konstytucji. To trójkąt: papierowe konstytucje, realne instytucje i obywatele (dla których są te konstytucje i instytucje, oraz obywatele którzy pilnują tych konstytucji i instytucji).   

Określenie "papierowe konstytucje" (za amerykańskimi federalistami) podkreśla, że to tylko zapis konstytucji. Natomiast sposób jej wypełniania określają właśnie instytucje. To instytucje dają nam trwałość państwa, gwarancję dla obywatela. Państwo broni się wtedy gdy ma silne instytucje, gdy instytucje są przestrzegane, postanowienia są wypełniane.   

W dobie kryzysu w jakiej jesteśmy, można powiedzieć, że mamy najpotężniejszy kryzys doby rozumu od ponad 200 lat. Mamy kryzys państwa, kryzys świata jaki znaliśmy i do jakiego przywykliśmy.   

Jak z takich kryzysów się wychodzi?   

Dr Anna Sosnowska-Materska mówiła o kryzysie rozumu, do którego zaliczała np. fakeowe kampanie - kampanie dotyczące Brexitu, kampanie wyborcze prezydenta Trumpa, polaryzację we współczesnej Europie, szukanie "wroga" (uchodźcy, mniejszości seksualne, mniejszości definiowane jako zagrożenie).

Dr Anna Sosnowska-Materska - politolog, ekspert, Katedra Systemów Politycznych, Wydział Nauk Politycznych UW  

Znajdź nas:  
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/ 

329. Co się dzieje w Azji Południowo Wschodniej - podsumowanie wydarzeń ostatnich tygodni i ich znaczenie globalne - Jerzy Marek Nowakowski, prof. Adam Jelonek
2022-05-19 12:51:35

Tym razem Jerzy Marek Nowakowski i prof. Adam Jelonek rozmawiali o sytuacji w Azji Południowo-Wschodniej. Profesor Adam Jelonek zaczął spotkanie opowiadając o wyborach na Filipinach. Jak wyjaśnił Filipiny to tylko teoretycznie kraj o jednej z najbardziej demokratycznych konstytucji, najbardziej demokratycznych przepisach wyborczych i z pełną wolnością prasy. Na papierze wszystko wygląda super. Ale kiedy dochodzi do wyborów, okazuje się, że wyborca ma niezbyt wiele do powiedzenia. Filipiński wyborca jest już zresztą zmęczony kolejnymi wyborami, bo wszyscy poprzedni wybierani prezydenci obiecywali, że położą kres korupcji. Korupcja na Filipinach natomiast jest prawdziwym problemem - szacuje się, że ok 40% pieniędzy przepływa "gdzieś". Sytuacja gospodarcza na Filipinach jest bardzo ciężka (pocovidowo, przerwanie łańcuchów dostaw, itd.). Wszystko wygląda na to, że kraj kontynuować będzie politykę bardziej pro-chińską niż amerykańską.     Jak twierdzi prof. Adam Jelonek szpilkę amerykanom (swoim głównym konkurentom i wrogom) wbił też Xi Jinping w swoim przemówieniu na otwarciu dorocznej konferencji w Boao (Boao Forum for -Asia Annual Conference). Xi Jinping w sposób łagodny, typowo "chińskim językiem dyplomatycznym" powiedział (coś co można interpretowane jest już na 1000 sposobów) "że powinien być zbudowany nowy porządek międzynarodowy, w którym żadne państwo nie czułoby się zagrożone".    Panowie dyskutowali o wizji świata jaką rysuje Xi Jinping, o szczycie Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej i Stanów Zjednoczonych, a także o tym, co się dzieje na Morzu Południowo-Chińskim i w okolicach Oceanu Indyjskiego. Zastanawiali się na ile to wszystko może wywrócić do góry nogami znany nam porządek światowy w obliczu kryzysów gospodarczych z jakimi boryka się Sri Lanka, Wietnam, Malezja, czy nawet Indie i Chiny.   prof. Adam Wacław Jelonek – nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego, socjolog, politolog, ambasador RP w Malezji.    Jerzy Marek Nowakowski – historyk, dziennikarz, publicysta i polityk. Podsekretarz stanu w KPRM, ambasador RP na Łotwie i w Armenii.   Znajdź nas:    https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ 

Tym razem Jerzy Marek Nowakowski i prof. Adam Jelonek rozmawiali o sytuacji w Azji Południowo-Wschodniej. Profesor Adam Jelonek zaczął spotkanie opowiadając o wyborach na Filipinach. Jak wyjaśnił Filipiny to tylko teoretycznie kraj o jednej z najbardziej demokratycznych konstytucji, najbardziej demokratycznych przepisach wyborczych i z pełną wolnością prasy. Na papierze wszystko wygląda super. Ale kiedy dochodzi do wyborów, okazuje się, że wyborca ma niezbyt wiele do powiedzenia. Filipiński wyborca jest już zresztą zmęczony kolejnymi wyborami, bo wszyscy poprzedni wybierani prezydenci obiecywali, że położą kres korupcji. Korupcja na Filipinach natomiast jest prawdziwym problemem - szacuje się, że ok 40% pieniędzy przepływa "gdzieś". Sytuacja gospodarcza na Filipinach jest bardzo ciężka (pocovidowo, przerwanie łańcuchów dostaw, itd.). Wszystko wygląda na to, że kraj kontynuować będzie politykę bardziej pro-chińską niż amerykańską.    

Jak twierdzi prof. Adam Jelonek szpilkę amerykanom (swoim głównym konkurentom i wrogom) wbił też Xi Jinping w swoim przemówieniu na otwarciu dorocznej konferencji w Boao (Boao Forum for -Asia Annual Conference). Xi Jinping w sposób łagodny, typowo "chińskim językiem dyplomatycznym" powiedział (coś co można interpretowane jest już na 1000 sposobów) "że powinien być zbudowany nowy porządek międzynarodowy, w którym żadne państwo nie czułoby się zagrożone".   

Panowie dyskutowali o wizji świata jaką rysuje Xi Jinping, o szczycie Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej i Stanów Zjednoczonych, a także o tym, co się dzieje na Morzu Południowo-Chińskim i w okolicach Oceanu Indyjskiego. Zastanawiali się na ile to wszystko może wywrócić do góry nogami znany nam porządek światowy w obliczu kryzysów gospodarczych z jakimi boryka się Sri Lanka, Wietnam, Malezja, czy nawet Indie i Chiny.  

prof. Adam Wacław Jelonek – nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego, socjolog, politolog, ambasador RP w Malezji.   

Jerzy Marek Nowakowski – historyk, dziennikarz, publicysta i polityk. Podsekretarz stanu w KPRM, ambasador RP na Łotwie i w Armenii.  

Znajdź nas:   
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/ 

328. O patriotyzmie konstytucyjnym Polaków - dr Anna Rosner
2022-05-17 10:02:55

Zapraszamy a wykład dr Anny Rosner zorganizowany w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki w Warszawie, Pałac Staszica, 16 maja 2022 r.   Uchwalenie Konstytucji 3 Maja miało być w zamyśle jej twórców początkiem wielkiej reformy politycznej państwa. Historia potoczyła się inaczej. Państwo przestało istnieć, zniszczone przez wrogie monarchie i zdrajców – targowiczan. Reformy nie doprowadzono do końca.    Konstytucja nie została jednak zapomniana. Przygotowała naród na polityczne wyzwania XIX i XX wieku. Czy można mówić o jej trwałości i swoistym „patriotyzmie konstytucyjnym” Polaków?   dr Anna Rosner - wybitna specjalistka w dziedzinie historii prawa na ziemiach polskich, autorka wielu publikacji naukowych. Wieloletni pracownik Wydziału Prawa i Administracji UW, obecnie w Katedrze im. Tadeusza Mazowieckiego UW, zastępca Dyrektora Kolegium MISH UW.   Znajdź nas:   https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/

Zapraszamy a wykład dr Anny Rosner zorganizowany w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki w Warszawie, Pałac Staszica, 16 maja 2022 r.  

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja miało być w zamyśle jej twórców początkiem wielkiej reformy politycznej państwa. Historia potoczyła się inaczej. Państwo przestało istnieć, zniszczone przez wrogie monarchie i zdrajców – targowiczan. Reformy nie doprowadzono do końca.   

Konstytucja nie została jednak zapomniana. Przygotowała naród na polityczne wyzwania XIX i XX wieku. Czy można mówić o jej trwałości i swoistym „patriotyzmie konstytucyjnym” Polaków?  

dr Anna Rosner - wybitna specjalistka w dziedzinie historii prawa na ziemiach polskich, autorka wielu publikacji naukowych. Wieloletni pracownik Wydziału Prawa i Administracji UW, obecnie w Katedrze im. Tadeusza Mazowieckiego UW, zastępca Dyrektora Kolegium MISH UW.  

Znajdź nas:  
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/

327. Od prometeizmu do pasywizmu. Drogi i bezdroża polskiej polityki wschodniej minionego trzydziestolecia, część I - Jerzy Marek Nowakowski
2022-05-16 12:57:24

Zapraszamy na pierwszy z trzech wykładów Jerzego Marka Nowakowskiego o polskiej polityce wschodniej ostatniego trzydziestolecia, 15 maja 2022 r.   Od prometeizmu do pasywizmu. Drogi i bezdroża polskiej polityki wschodniej minionego trzydziestolecia  W 1989 roku upadło mocarstwo do którego Polska (w postaci PRL) należała i któremu była absolutnie podporządkowana. Zamiast jednego państwa - Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, za naszymi granicami pojawiły się Litwa, Białoruś i Ukraina.    Polska polityka wschodnia po 1989 roku wahała się od entuzjazmu w stosunku do sąsiadów do niemal zrywania stosunków dyplomatycznych.    Dlaczego tak się działo? Jak ważne są nasze relacje z sąsiadami na wschodzie? Dlaczego teraz rozmawiamy o polityce wschodniej?    Dlaczego teraz rozmawiamy o polityce wschodniej? Po 24 lutego, po otwartej rosyjskiej napaści wojennej na Ukrainę, został otwarty zupełnie nowy rozdział historii polityki wschodniej. W związku z tym czas podsumować poprzedni - ostatnie 30 lat. Cały ten czas, na potrzeby wykładu, Jerzy Marek Nowakowski podzielił na trzy etapy.    Za początek polskiej polityki wschodniej trzeba uznać moment powstania pierwszego niekomunistycznego rządu Tadeusza Mazowieckiego. Jest to czas "zrywania więzów zależności", wyjścia obcych wojsk z terenu Polski. Drugi etap to było zwrócenie się Polski w stronę krajów zachodnich, wejścia do NATO i wejścia do Unii Europejskiej. Trzecim rozdziałem były próby budowania partnerstw - próby dogadania się z Rosjanami, próby "resetu" z Rosją (skończone napaścią Rosji na Gruzję, i później napaścią Rosji na Ukrainę w 2014). Kończymy dochodząc do wspomnianego w tytule pasywizmu - momentu gdzie jako Polska nie wiemy co zrobić ze wschodem.     Pierwszy wykład z zapowiedzianego cyklu jest właśnie o tym pierwszym etapie - od momentu objęcia funkcji premiera przez Tadeusza Mazowieckiego i objęcia teki ministra spraw zagranicznych przez Krzysztofa Skubiszewskiego.    Wykładowca wyjaśnia wyjaśnia co oznacza i skąd w tytule hasło "prometeizm". Prometeizm to była idea, ruch polityczny i intelektualny w Europie w okresie międzywojennym skierowany przeciwko ZSRR i mający na celu doprowadzenie do przemian niepodległościowych wewnątrz tego państwa. Zaangażowane kraje, w tym Polska, wspierały ruchy odśrodkowe, ruchy narodowe w krajach związku sowieckiego, ponieważ uważali, że tylko pęknięcie ZSRR po "szwach narodowościowych", rozsadzenie ZSRR na niepodległe państwa narodowe, może stanowić realną gwarancję i zabezpieczenie przed potencjalną sowiecką agresją.   Jerzy Marek Nowakowski opowiedział o koncepcji polityki wschodniej Jerzego Giedroycia i Mieroszewskiego (i o doktrynie ULB) zakładającej dobrosąsiedzkie stosunki suwerennej Polski z niepodległymi państwami: Ukrainą, Litwą, Białorusią, które wyłonią się wskutek rozpadu ZSRR.   Jerzy Marek Nowakowski - historyk, dziennikarz, publicysta i polityk. Podsekretarz stanu w KPRM, ambasador RP na Łotwie i w Armenii.   Znajdź nas: https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka wszechnica.org.pl

Zapraszamy na pierwszy z trzech wykładów Jerzego Marka Nowakowskiego o polskiej polityce wschodniej ostatniego trzydziestolecia, 15 maja 2022 r.  

Od prometeizmu do pasywizmu. Drogi i bezdroża polskiej polityki wschodniej minionego trzydziestolecia  W 1989 roku upadło mocarstwo do którego Polska (w postaci PRL) należała i któremu była absolutnie podporządkowana. Zamiast jednego państwa - Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, za naszymi granicami pojawiły się Litwa, Białoruś i Ukraina.   

Polska polityka wschodnia po 1989 roku wahała się od entuzjazmu w stosunku do sąsiadów do niemal zrywania stosunków dyplomatycznych.   

Dlaczego tak się działo? Jak ważne są nasze relacje z sąsiadami na wschodzie? Dlaczego teraz rozmawiamy o polityce wschodniej?   

Dlaczego teraz rozmawiamy o polityce wschodniej? Po 24 lutego, po otwartej rosyjskiej napaści wojennej na Ukrainę, został otwarty zupełnie nowy rozdział historii polityki wschodniej. W związku z tym czas podsumować poprzedni - ostatnie 30 lat. Cały ten czas, na potrzeby wykładu, Jerzy Marek Nowakowski podzielił na trzy etapy.   

Za początek polskiej polityki wschodniej trzeba uznać moment powstania pierwszego niekomunistycznego rządu Tadeusza Mazowieckiego. Jest to czas "zrywania więzów zależności", wyjścia obcych wojsk z terenu Polski. Drugi etap to było zwrócenie się Polski w stronę krajów zachodnich, wejścia do NATO i wejścia do Unii Europejskiej. Trzecim rozdziałem były próby budowania partnerstw - próby dogadania się z Rosjanami, próby "resetu" z Rosją (skończone napaścią Rosji na Gruzję, i później napaścią Rosji na Ukrainę w 2014). Kończymy dochodząc do wspomnianego w tytule pasywizmu - momentu gdzie jako Polska nie wiemy co zrobić ze wschodem.    

Pierwszy wykład z zapowiedzianego cyklu jest właśnie o tym pierwszym etapie - od momentu objęcia funkcji premiera przez Tadeusza Mazowieckiego i objęcia teki ministra spraw zagranicznych przez Krzysztofa Skubiszewskiego.   

Wykładowca wyjaśnia wyjaśnia co oznacza i skąd w tytule hasło "prometeizm". Prometeizm to była idea, ruch polityczny i intelektualny w Europie w okresie międzywojennym skierowany przeciwko ZSRR i mający na celu doprowadzenie do przemian niepodległościowych wewnątrz tego państwa. Zaangażowane kraje, w tym Polska, wspierały ruchy odśrodkowe, ruchy narodowe w krajach związku sowieckiego, ponieważ uważali, że tylko pęknięcie ZSRR po "szwach narodowościowych", rozsadzenie ZSRR na niepodległe państwa narodowe, może stanowić realną gwarancję i zabezpieczenie przed potencjalną sowiecką agresją.  

Jerzy Marek Nowakowski opowiedział o koncepcji polityki wschodniej Jerzego Giedroycia i Mieroszewskiego (i o doktrynie ULB) zakładającej dobrosąsiedzkie stosunki suwerennej Polski z niepodległymi państwami: Ukrainą, Litwą, Białorusią, które wyłonią się wskutek rozpadu ZSRR.  

Jerzy Marek Nowakowski - historyk, dziennikarz, publicysta i polityk. Podsekretarz stanu w KPRM, ambasador RP na Łotwie i w Armenii.  


Znajdź nas:

https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
wszechnica.org.pl

326. Antagonizm wieszczów - prof. Andrzej Fabianowski
2022-05-12 11:05:09

Zapraszamy na wykład prof. Andrzeja Fabianowskiego zorganizowany w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku Collegium Civitas, 9 maja 2022 r.  Tematem wykładu jest antagonizm wieszczów - głęboka animozja, głęboki podział, wzajemna niechęć, dwóch najważniejszych poetów polskiego romantyzmu - Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego.    Jak każdy konflikt, ten konflikt wieszczów, rozpalał wyobraźnię już w XIX w. i stawał się przedmiotem nieustannych komentarzy, domysłów i plotek.   Temat nadal jest żywy, również w popkulturze. W internecie można znaleźć memy, komiksy i humorystyczne lub kryminalne historie wokół relacji obu poetów.  Profesor w swoim wykładzie spogląda na temat w sposób naukowy, bez żadnych namiętności. Postanowił spojrzeć na antagonizm wieszczów nie jako na zjawisko o charakterze psychologicznym (nie od strony charakterów czy temperamentów obu panów), ale na zasadzie pewnych obiektywnych struktur które dał nam początek polskiego romantyzmu.   Prof. Andrzej Fabianowski - historyk literatury z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego   Znajdź nas:   https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka wszechnica.org.pl

Zapraszamy na wykład prof. Andrzeja Fabianowskiego zorganizowany w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku Collegium Civitas, 9 maja 2022 r. 

Tematem wykładu jest antagonizm wieszczów - głęboka animozja, głęboki podział, wzajemna niechęć, dwóch najważniejszych poetów polskiego romantyzmu - Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego.   

Jak każdy konflikt, ten konflikt wieszczów, rozpalał wyobraźnię już w XIX w. i stawał się przedmiotem nieustannych komentarzy, domysłów i plotek.  

Temat nadal jest żywy, również w popkulturze. W internecie można znaleźć memy, komiksy i humorystyczne lub kryminalne historie wokół relacji obu poetów. 

Profesor w swoim wykładzie spogląda na temat w sposób naukowy, bez żadnych namiętności. Postanowił spojrzeć na antagonizm wieszczów nie jako na zjawisko o charakterze psychologicznym (nie od strony charakterów czy temperamentów obu panów), ale na zasadzie pewnych obiektywnych struktur które dał nam początek polskiego romantyzmu.  

Prof. Andrzej Fabianowski - historyk literatury z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego  

Znajdź nas:  
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
wszechnica.org.pl

325. Nowa architektura polityczna świata. To dzieje się na naszych oczach - Ryszard Schnepf, Jerzy Marek Nowakowski
2022-05-10 13:08:41

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Piotra Szczepańskiego z Ryszardem Schnepfem i Jerzym Markiem Nowakowskim, 8 maja 2022 r.   Agresja Rosji na Ukrainę zmienia relacje między państwami na całym świecie. Ożywają antagonizmy, zmieniają się sojusze. Czy unikniemy wojny? Komu ta wojna się opłaca a kto na niej traci. Jaka będzie Ukraina, jaka Europa wskutek tej wojny?   Ryszard Schnepf - dyplomata, historyk, iberysta, wykładowca i urzędnik państwowy, w latach 2005–2006 sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w latach 2007–2008 podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, były ambasador RP w Urugwaju, Kostaryce, Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych.   Jerzy Marek Nowakowski - historyk, dziennikarz, publicysta i polityk. Podsekretarz stanu w KPRM, ambasador RP na Łotwie i w Armenii.   Znajdź nas:   https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia wszechnica.org.pl

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Piotra Szczepańskiego z Ryszardem Schnepfem i Jerzym Markiem Nowakowskim, 8 maja 2022 r.  

Agresja Rosji na Ukrainę zmienia relacje między państwami na całym świecie. Ożywają antagonizmy, zmieniają się sojusze. Czy unikniemy wojny? Komu ta wojna się opłaca a kto na niej traci. Jaka będzie Ukraina, jaka Europa wskutek tej wojny?  

Ryszard Schnepf - dyplomata, historyk, iberysta, wykładowca i urzędnik państwowy, w latach 2005–2006 sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w latach 2007–2008 podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, były ambasador RP w Urugwaju, Kostaryce, Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych.  

Jerzy Marek Nowakowski - historyk, dziennikarz, publicysta i polityk. Podsekretarz stanu w KPRM, ambasador RP na Łotwie i w Armenii.  

Znajdź nas:  
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
wszechnica.org.pl

324. Centralny Port Komunikacyjny – impuls rozwojowy dla Polski czy sny o potędze? - Tomasz Wardak
2022-05-09 13:39:10

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Piotra Szczepańskiego z Tomaszem Wardakiem, 29 kwietnia 2022 r.   "Centralny Port Komunikacyjny to ma być potężny projekt infrastrukturalny łączący z jednej strony nowe centralne lotnisko dla całej Polski położone między Warszawą a Łodzią, a z drugiej strony nowy system transportu kolejowego, kilkunastu nowych linii kolejowych, które mają się zbiegać właśnie w tym punkcie, w okolicach miejscowości Baranów. Tam ma powstać olbrzymi, największy w Polsce, węzeł kolejowy. To z jednej strony bardzo silna integracja transportu lotniczego z transportem kolejowym. Z drugiej strony łatwe przesiadki - ludzie mogliby jechać z jednej części Polski na drugi, przesiadając się w Baranowie. Nowe lotnisko to ogromny potencjał rozwojowy dla LOTu. Do tego w tle zmiana cywilizacyjna - zwiększenie mobilności społeczeństwa, otwarcie na świat, konkurencja z naszymi zachodnimi sąsiadami. Gigantyczny, transformacyjny projekt mający zmienić całą Polskę" - opowiada Tomasz Wardak. Centralny Port Komunikacyjny jest przedstawiany jako najważniejsza inwestycja ostatnich dziesięcioleci. Ma zmienić miejsce Polski w Europie, uczynić ją najważniejszym "portem" przeładunkowymi, centralnym portem komunikacyjnym ruchu pasażerskiego. Ma kosztować ponad 100 mld dolarów. Setki rodzin zostanie wysiedlonych.    Tymczasem czytając dokumenty rządowe uzasadniające tę inwestycję, trudno oprzeć się wrażeniu, że te założenia to zbiór pobożnych życzeń. Podobnego zdania są eksperci zajmujący się ruchem lotniczym, czy eksperci zajmujący się infrastrukturą kolejową.    Czy nie lepiej byłoby te ogromne pieniądze zainwestować w inny sposób? Czy bezkrytyczne parcie do realizacji tej inwestycji w obecnej sytuacji (wojna na Ukrainie, wzrost cen paliw) ma sens? Czy nie jest to "chciejstwo", które zakończy się klapą podobną do inwestycji w elektrociepłowni w Ostrołęce, tylko o wiele kosztowniejszą?  O tym wszystkim będziemy rozmawiać z Tomaszem Wardakiem, autorem książki "Piasta i szprychy. Lotnictwo, kolej i nasza przyszłość" opisującej tę inwestycję.   Tomasz Wardak – manager finansowy, zarządzał finansami w spółkach takich jak PGNiG czy Polkomtel, pracował w doradztwie i funduszach inwestycyjnych. Absolwent SGH, wieloletni pasjonat infrastruktury i transportu. Wydał pierwszą książkę o Centralnym Porcie Komunikacyjnym „Piasta i szprychy”   Znajdź nas:   https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia wszechnica.org.pl

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Piotra Szczepańskiego z Tomaszem Wardakiem, 29 kwietnia 2022 r.  

"Centralny Port Komunikacyjny to ma być potężny projekt infrastrukturalny łączący z jednej strony nowe centralne lotnisko dla całej Polski położone między Warszawą a Łodzią, a z drugiej strony nowy system transportu kolejowego, kilkunastu nowych linii kolejowych, które mają się zbiegać właśnie w tym punkcie, w okolicach miejscowości Baranów. Tam ma powstać olbrzymi, największy w Polsce, węzeł kolejowy. To z jednej strony bardzo silna integracja transportu lotniczego z transportem kolejowym. Z drugiej strony łatwe przesiadki - ludzie mogliby jechać z jednej części Polski na drugi, przesiadając się w Baranowie. Nowe lotnisko to ogromny potencjał rozwojowy dla LOTu. Do tego w tle zmiana cywilizacyjna - zwiększenie mobilności społeczeństwa, otwarcie na świat, konkurencja z naszymi zachodnimi sąsiadami. Gigantyczny, transformacyjny projekt mający zmienić całą Polskę" - opowiada Tomasz Wardak.

Centralny Port Komunikacyjny jest przedstawiany jako najważniejsza inwestycja ostatnich dziesięcioleci. Ma zmienić miejsce Polski w Europie, uczynić ją najważniejszym "portem" przeładunkowymi, centralnym portem komunikacyjnym ruchu pasażerskiego. Ma kosztować ponad 100 mld dolarów. Setki rodzin zostanie wysiedlonych.   

Tymczasem czytając dokumenty rządowe uzasadniające tę inwestycję, trudno oprzeć się wrażeniu, że te założenia to zbiór pobożnych życzeń. Podobnego zdania są eksperci zajmujący się ruchem lotniczym, czy eksperci zajmujący się infrastrukturą kolejową.   

Czy nie lepiej byłoby te ogromne pieniądze zainwestować w inny sposób? Czy bezkrytyczne parcie do realizacji tej inwestycji w obecnej sytuacji (wojna na Ukrainie, wzrost cen paliw) ma sens? Czy nie jest to "chciejstwo", które zakończy się klapą podobną do inwestycji w elektrociepłowni w Ostrołęce, tylko o wiele kosztowniejszą? 

O tym wszystkim będziemy rozmawiać z Tomaszem Wardakiem, autorem książki "Piasta i szprychy. Lotnictwo, kolej i nasza przyszłość" opisującej tę inwestycję.  

Tomasz Wardak – manager finansowy, zarządzał finansami w spółkach takich jak PGNiG czy Polkomtel, pracował w doradztwie i funduszach inwestycyjnych. Absolwent SGH, wieloletni pasjonat infrastruktury i transportu. Wydał pierwszą książkę o Centralnym Porcie Komunikacyjnym „Piasta i szprychy”  

Znajdź nas:  
https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia
wszechnica.org.pl

Informacja dotycząca prawa autorskich: Wszelka prezentowana tu zawartość podkastu jest własnością jego autora

Wyszukiwanie

Kategorie