Wszechnica.org.pl - Historia
„Wszechnica.org.pl - Historia” to baza wykładów zrealizowanych we współpracy z prestiżowymi instytucjami naukowymi. Wśród naszych partnerów znajdują się m.in. Festiwal Nauki w Warszawie, Instytut Historyczny UW, Muzeum POLIN, Zamek Królewski w Warszawie oraz Kawiarnie naukowe. Wszechnica.org.pl nagrywa też własne rozmowy z historykami i świadkami historii. Projekt realizowany jest przez Fundację Wspomagania Wsi. Do korzystania z naszego serwisu zapraszamy wszystkich, którzy cenią sobie rzetelną wiedzę oraz ciekawe dyskusje. Zapraszamy do odwiedzenia też kanału Wszechnica.org.pl - Nauka
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105
37. Debata o stosunkach polsko-litewskich „Prawdy, zmyślenia, interpretacje”
2020-03-23 00:02:44
18 kwietnia 2013 r. w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się debata poświęcona wzajemnym relacjom pomiędzy Polską a Litwą. Spotkanie zorganizowane zostało przez Centrum im. prof. Bronisława Geremka
W wykładzie wprowadzającym do debaty były Prezydent Litwy Valdas Adamkus przypomniał historię relacji polsko-litewskich po 1989 r. Podkreślił, że gdy niepodległa Litwa nie była jeszcze oficjalnie uznana na arenie międzynarodowej to właśnie politycy polscy, którzy znali realną cenę demokracji i wolności (wśród nich znaleźli się Bronisław Geremek, Jacek Kuroń, Tadeusz Mazowiecki, Adam Michnik), udzielili młodemu państwu poparcia . Symbolem tych działań było porozumienie pomiędzy Solidarnością i Sąjūdisem w sprawie granicy polsko-litewskiej. W tym pierwszym okresie przywódcy obu krajów rozumieli doniosłość podstawowego i wyjściowego problemu, a mianowicie statusu Wilna. Polscy politycy postawili kropkę nad „i”, stwierdzając, że Wilno nieodwołalnie należy do Litwy.
Prezydent Valdas Adamkus podkreślił, że „wojna słów” w żadnym razie nie może warunkować współpracy polityczno-gospodarczej pomiędzy naszymi krajami. Wydaje się, że obecnie napięta sytuacja nie jest wynikiem politycznych uprzedzeń oraz niechęci, ale nieodpowiedzialnego rozgrywania interesów wewnętrznych. Zagadnienia mniejszości nie powinny hamować realizacji strategicznych wizji, trzeba więc żywić nadzieję, że znalezienie równowagi politycznej – również w sprawach kontrowersyjnych i trudnych – jest realną perspektywą.
18 kwietnia 2013 r. w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się debata poświęcona wzajemnym relacjom pomiędzy Polską a Litwą. Spotkanie zorganizowane zostało przez Centrum im. prof. Bronisława Geremka
W wykładzie wprowadzającym do debaty były Prezydent Litwy Valdas Adamkus przypomniał historię relacji polsko-litewskich po 1989 r. Podkreślił, że gdy niepodległa Litwa nie była jeszcze oficjalnie uznana na arenie międzynarodowej to właśnie politycy polscy, którzy znali realną cenę demokracji i wolności (wśród nich znaleźli się Bronisław Geremek, Jacek Kuroń, Tadeusz Mazowiecki, Adam Michnik), udzielili młodemu państwu poparcia. Symbolem tych działań było porozumienie pomiędzy Solidarnością i Sąjūdisem w sprawie granicy polsko-litewskiej. W tym pierwszym okresie przywódcy obu krajów rozumieli doniosłość podstawowego i wyjściowego problemu, a mianowicie statusu Wilna. Polscy politycy postawili kropkę nad „i”, stwierdzając, że Wilno nieodwołalnie należy do Litwy.
Prezydent Valdas Adamkus podkreślił, że „wojna słów” w żadnym razie nie może warunkować współpracy polityczno-gospodarczej pomiędzy naszymi krajami. Wydaje się, że obecnie napięta sytuacja nie jest wynikiem politycznych uprzedzeń oraz niechęci, ale nieodpowiedzialnego rozgrywania interesów wewnętrznych. Zagadnienia mniejszości nie powinny hamować realizacji strategicznych wizji, trzeba więc żywić nadzieję, że znalezienie równowagi politycznej – również w sprawach kontrowersyjnych i trudnych – jest realną perspektywą.
36. Droga pod Wiedeń – 1683 [część 6]
2020-03-20 23:36:29
Szósta część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
Jakie były nastroje po stronie tureckiej po bitwie Wiedeńskiej? Jak przegraną przeżył wódz Kara Mustafa? Czym była powstała w 1684 roku Liga Święta? Czy Rzeczpospolita zwyciężając pod Wiedniem była potęgą? Czy też wygrana w tej wojnie była tylko szczęśliwym zbiegiem okoliczności i ostatnim udanym wzlotem słabnącego i finansowo niewydolnego już państwa? Czy trzeba było iść pod Wiedeń i jak potoczyłyby się losy Europy gdyby Turcy jednak zdobyli Wiedeń?
Szósta część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
Jakie były nastroje po stronie tureckiej po bitwie Wiedeńskiej? Jak przegraną przeżył wódz Kara Mustafa? Czym była powstała w 1684 roku Liga Święta? Czy Rzeczpospolita zwyciężając pod Wiedniem była potęgą? Czy też wygrana w tej wojnie była tylko szczęśliwym zbiegiem okoliczności i ostatnim udanym wzlotem słabnącego i finansowo niewydolnego już państwa? Czy trzeba było iść pod Wiedeń i jak potoczyłyby się losy Europy gdyby Turcy jednak zdobyli Wiedeń?
35. Droga pod Wiedeń – 1683 [część 5]
2020-03-20 23:27:58
Piąta część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
Czyje wojska walczyły pod Wiedniem, poza koronnymi wojskami Jana III Sobieskiego? Kto nie dotarł z odsieczą i jak przebiegały działania wojenne tureckiego wodza Kara Mustafy? Jak naprawdę wyglądała słynna szarża koronnej husarii?
Zapraszamy do wysłuchania szóstej części rozmowy.
Piąta część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
Czyje wojska walczyły pod Wiedniem, poza koronnymi wojskami Jana III Sobieskiego? Kto nie dotarł z odsieczą i jak przebiegały działania wojenne tureckiego wodza Kara Mustafy? Jak naprawdę wyglądała słynna szarża koronnej husarii?
34. Droga pod Wiedeń – 1683 [część 4]
2020-03-20 23:10:24
Czwarta część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
W 1673 roku Rzeczpospolita nie zgodziła sie na to, żeby król Polski był wasalem tureckim, tak jak nakazywał to traktat w Buczaczu. Wybrano bardzo ciężki podatek pogłówny na wzmocnienie armii. W 1674 roku Jan III Sobieski został królem. Z czwartej części rozmowy dowiadujemy się jak wyglądała sytuacja Jana III Sobieskiego i Rzeczypospolitej w przeddzień bitwy pod Wiedniem, o tureckim oblężeniu Wiednia i wojskach Kara Mustafy.
Zapraszamy do wysłuchania piątej części rozmowy.
Czwarta część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
W 1673 roku Rzeczpospolita nie zgodziła sie na to, żeby król Polski był wasalem tureckim, tak jak nakazywał to traktat w Buczaczu. Wybrano bardzo ciężki podatek pogłówny na wzmocnienie armii. W 1674 roku Jan III Sobieski został królem. Z czwartej części rozmowy dowiadujemy się jak wyglądała sytuacja Jana III Sobieskiego i Rzeczypospolitej w przeddzień bitwy pod Wiedniem, o tureckim oblężeniu Wiednia i wojskach Kara Mustafy.
33. Droga pod Wiedeń – 1683 [część 3]
2020-03-20 22:56:20
Trzecia część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
W trzeciej części rozmowy poruszony został temat Ukrainy i Kresów. Historycy opowiedzieli m.in o kozakach, powstaniu Chmielnickiego, hetmanie Piotrze Doroszenko i wezyrze Kara Mustafie.
Zapraszamy do wysłuchania czwartej części rozmowy.
Trzecia część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
W trzeciej części rozmowy poruszony został temat Ukrainy i Kresów. Historycy opowiedzieli m.in o kozakach, powstaniu Chmielnickiego, hetmanie Piotrze Doroszenko i wezyrze Kara Mustafie.
32. Droga pod Wiedeń – 1683 [część 2]
2020-03-20 21:11:37
Druga część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
W drugiej części rozmowy zaproszeni goście opowiedzieli o wieku XVI i pokojowych stosunkach polsko-tureckich, o epoce wolnych elekcji w Rzeczpospolitej i wyborze w 1576 roku Stefana Batorego, księcia Siedmiogrodu na króla korony. Jak kształtowała się sytuacja na arenie międzynarodowej i jak tworzyły się sojusze w tym czasie? W 1618 roku wybucha wojna trzydziestoletnia. Profesorowie opowiedzieli o przyczynach pogorszenia się stosunków polsko-tureckich w pierwszej połowie XVII wieku – o najazdach kozackich i tatarskich, o wielkiej polityce i ukrytym udziale Polski w wojnie trzydziestoletniej.
Zapraszamy do wysłuchania trzeciej części rozmowy.
Druga część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
W drugiej części rozmowy zaproszeni goście opowiedzieli o wieku XVI i pokojowych stosunkach polsko-tureckich, o epoce wolnych elekcji w Rzeczpospolitej i wyborze w 1576 roku Stefana Batorego, księcia Siedmiogrodu na króla korony. Jak kształtowała się sytuacja na arenie międzynarodowej i jak tworzyły się sojusze w tym czasie? W 1618 roku wybucha wojna trzydziestoletnia. Profesorowie opowiedzieli o przyczynach pogorszenia się stosunków polsko-tureckich w pierwszej połowie XVII wieku – o najazdach kozackich i tatarskich, o wielkiej polityce i ukrytym udziale Polski w wojnie trzydziestoletniej.
31. Droga pod Wiedeń – 1683 [część 1]
2020-03-20 20:33:40
Pierwsza część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
Kim byli Turcy osmańscy? Czym różnili się od Turków seldżuckich? Z pierwszej części rozmowy dowiadujemy się jak przebiegała wielka ekspansja Turków na zachód, podbój Konstantynopola w 1453 roku, i zaraz potem (w latach ’70) opanowanie przez nich prawie całego basenu Morza Czarnego. Profesor Dariusz Kołodziejczyk opowiada o kontaktach polsko-tureckich, o pokojowym poselstwie króla Jagiełły, które w 1414 roku wyruszyło do Adrianopola (Konstantynopola). Cesarz Zygmunt Luksemburski prosił wprawdzie Jagiełłę o pomoc wojskową przeciwko Turkom, jednak król wybrał pokojowe rozwiązanie i zaproponował mediacje z ówczesnym sułtanem osmańskim Mefredem I. Zaproszeni historycy wspomnieli też o, znanym z podręczników szkolnych, chanacie krymskim, ostatnim spadkobiercy wielkiego imperium Czyngis-chana, o najazdach tatarskich i o tym jak Rzeczpospolita się przed nimi broniła.
Zapraszamy do wysłuchania drugiej części rozmowy.
Pierwsza część rozmowy trzech historyków – prof. Michała Kopczyńskiego, prof. Dariusza Kołodziejczyka i prof. Mirosława Nagielskiego, o genezie, przygotowaniach i przebiegu bitwy pod Wiedniem w 1683 roku, Fundacja Wspomagania Wsi [2012 r.]
12 września 1683 roku na polach i wzgórzach pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy chrześcijaństwa z ‚półksiężycem’. Główną rolę w tym wielkim starciu odegrał król Jan III Sobieski i wojska koronne.
Wokół tej bitwy od zawsze pojawiają się pytania – czy trzeba było iść pod Wiedeń? Czy to nam się opłaciło, skoro sto lat później doszło do rozbiorów Polski? Trzech profesorów historii zaproszonych do studia Wszechnicy w najdrobniejszych szczegółach opowiedziało o stosunkach polsko-tureckich, o tym jak doszło do wielkiej bitwy i o samym jej przebiegu.
Kim byli Turcy osmańscy? Czym różnili się od Turków seldżuckich? Z pierwszej części rozmowy dowiadujemy się jak przebiegała wielka ekspansja Turków na zachód, podbój Konstantynopola w 1453 roku, i zaraz potem (w latach ’70) opanowanie przez nich prawie całego basenu Morza Czarnego. Profesor Dariusz Kołodziejczyk opowiada o kontaktach polsko-tureckich, o pokojowym poselstwie króla Jagiełły, które w 1414 roku wyruszyło do Adrianopola (Konstantynopola). Cesarz Zygmunt Luksemburski prosił wprawdzie Jagiełłę o pomoc wojskową przeciwko Turkom, jednak król wybrał pokojowe rozwiązanie i zaproponował mediacje z ówczesnym sułtanem osmańskim Mefredem I. Zaproszeni historycy wspomnieli też o, znanym z podręczników szkolnych, chanacie krymskim, ostatnim spadkobiercy wielkiego imperium Czyngis-chana, o najazdach tatarskich i o tym jak Rzeczpospolita się przed nimi broniła.
Zapraszamy do wysłuchania drugiej części rozmowy.
30. Dziedzictwo kulturowe wsi – co znajdziemy w książce „Rzecz o dziedzictwie na wsi” - dr Anna Potok
2020-03-20 01:24:28
Wykład dr Anny Potok wygłoszony został na konferencji regionalnej „Rzecz o dziedzictwie na wsi” w Kamionce k. Nidzicy [2 czerwca 2012 r.]
Publikacja „Rzecz o dziedzictwie na wsi” wydana przez Fundację Wspomagania Wsi jest swoistego rodzaju kontynuacją i rozwinięciem problematyki poruszonej w książce „Każde miejsce opowiada swoją historie”. Celem prac nad książką było dalsze uwrażliwianie czytelników na dziedzictwo, potrzebę jego ochrony i możliwości jego spożytkowania. Dziedzictwo jest ważnym elementem rozwoju lokalnego – wpływa na naszą tożsamość, promuje obszar i tworzy jego wizerunek, wzbogaca ofertę rynku pracy. Należy odkryć dziedzictwo, zidentyfikować, a następnie nadać nową funkcję. To zadanie społeczności lokalnych, które samodzielnie określają co jest dla nich ważne i co można uznać za dziedzictwo.
Wykład dr Anny Potok wygłoszony został na konferencji regionalnej „Rzecz o dziedzictwie na wsi” w Kamionce k. Nidzicy [2 czerwca 2012 r.]
Publikacja „Rzecz o dziedzictwie na wsi” wydana przez Fundację Wspomagania Wsi jest swoistego rodzaju kontynuacją i rozwinięciem problematyki poruszonej w książce „Każde miejsce opowiada swoją historie”. Celem prac nad książką było dalsze uwrażliwianie czytelników na dziedzictwo, potrzebę jego ochrony i możliwości jego spożytkowania. Dziedzictwo jest ważnym elementem rozwoju lokalnego – wpływa na naszą tożsamość, promuje obszar i tworzy jego wizerunek, wzbogaca ofertę rynku pracy. Należy odkryć dziedzictwo, zidentyfikować, a następnie nadać nową funkcję. To zadanie społeczności lokalnych, które samodzielnie określają co jest dla nich ważne i co można uznać za dziedzictwo.
29. Dziedzictwo materialne wsi górnośląskiej. Stan zasobu i potrzeby ochrony. - Barbara Klajmon
2020-03-20 01:19:42
Wykład Barbary Klajmon z Górnośląskiego Parku Etnograficznego w Gorzowie, wygłoszony w ramach konferencji „Dziedzictwo kulturowe wsi woj. opolskiego i śląskiego – wiedza, dobre praktyki, wyzwania”. 7-8 czerwca 2013 r., Farska Stodoła w Biedrzychowicach
W rejonie górnośląskim użytki rolne stanowią 39% ogólnej powierzchni województwa (dla porównania, w Polsce wskaźnik ten wynosi średnio ok 52%). Na blisko 483 tys. ha funkcjonuje około 102 tys. gospodarstw rolnych. Ponad 80% z nich to gospodarstwa małe, których powierzchnia nie przekracza 5 ha.
Mimo, że według tych statystyk dziedzictwo wiejskie zajmuje dość sporą część województwa, wieś górnośląska jest krajobrazem praktycznie już nieistniejącym. W odróżnieniu od omawianej we wcześniejszym wykładzie Opolszczyzny (gdzie mamy do czynienia z zachowanym krajobrazem wiejskim), na Górnym Śląsku wieś nie była nigdy w obszarze głównego zainteresowania. Wynikiem tego jest brak kompleksowych działań związanych z ochroną i zachowaniem materialnego dziedzictwa wsi, brak rzetelnej inwentaryzacji tego typu zasobów i brak badań waloryzacyjnych. Ostatnie kompleksowe badania miały miejsce przy tworzeniu Górnośląskiego Parku Etnograficznego (w latach 60-70.) i już wówczas mówiło się o zanikającym materialnym krajobrazie kulturowym tamtejszych wsi. Ochronie prawnej poprzez wpis do rejestru zabytków podlegają tylko pojedyncze elementy zabudowy: dwory, folwarki, pojedyncze budynki, przede wszystkim kościoły. Tylko jeden zespół zabudowy został wpisany do rejestru zabytków. Nie ma wpisanych układów ruralistycznych, rozłogów pól, itd, czyli tego co o krajobrazie wsi decyduje.
Do lat 50.XX wieku zachowane były na Górnym Śląsku fragmenty drewnianej zabudowy wiejskiej. Dziś już zostały tylko na terenach parków etnograficznych. W wielu miejscach zachował się jeszcze układ przestrzenny wsi – popularna ulicówka. Dobrze zachowanymi wyróżnikami i symbolami wsi górnośląskiej są kościoły drewniane. Dość dobrze zachowanymi obiektami są też dwory i folwarki.
Wykład Barbary Klajmon z Górnośląskiego Parku Etnograficznego w Gorzowie, wygłoszony w ramach konferencji „Dziedzictwo kulturowe wsi woj. opolskiego i śląskiego – wiedza, dobre praktyki, wyzwania”. 7-8 czerwca 2013 r., Farska Stodoła w Biedrzychowicach
W rejonie górnośląskim użytki rolne stanowią 39% ogólnej powierzchni województwa (dla porównania, w Polsce wskaźnik ten wynosi średnio ok 52%). Na blisko 483 tys. ha funkcjonuje około 102 tys. gospodarstw rolnych. Ponad 80% z nich to gospodarstwa małe, których powierzchnia nie przekracza 5 ha.
Mimo, że według tych statystyk dziedzictwo wiejskie zajmuje dość sporą część województwa, wieś górnośląska jest krajobrazem praktycznie już nieistniejącym. W odróżnieniu od omawianej we wcześniejszym wykładzie Opolszczyzny (gdzie mamy do czynienia z zachowanym krajobrazem wiejskim), na Górnym Śląsku wieś nie była nigdy w obszarze głównego zainteresowania. Wynikiem tego jest brak kompleksowych działań związanych z ochroną i zachowaniem materialnego dziedzictwa wsi, brak rzetelnej inwentaryzacji tego typu zasobów i brak badań waloryzacyjnych. Ostatnie kompleksowe badania miały miejsce przy tworzeniu Górnośląskiego Parku Etnograficznego (w latach 60-70.) i już wówczas mówiło się o zanikającym materialnym krajobrazie kulturowym tamtejszych wsi. Ochronie prawnej poprzez wpis do rejestru zabytków podlegają tylko pojedyncze elementy zabudowy: dwory, folwarki, pojedyncze budynki, przede wszystkim kościoły. Tylko jeden zespół zabudowy został wpisany do rejestru zabytków. Nie ma wpisanych układów ruralistycznych, rozłogów pól, itd, czyli tego co o krajobrazie wsi decyduje.
Do lat 50.XX wieku zachowane były na Górnym Śląsku fragmenty drewnianej zabudowy wiejskiej. Dziś już zostały tylko na terenach parków etnograficznych. W wielu miejscach zachował się jeszcze układ przestrzenny wsi – popularna ulicówka. Dobrze zachowanymi wyróżnikami i symbolami wsi górnośląskiej są kościoły drewniane. Dość dobrze zachowanymi obiektami są też dwory i folwarki.
28. Rejbaki, kartacze, parepace czyli o słownictwie kulinarnym w gwarach Mazowsza i Podlasia
2020-03-20 01:14:03
Wykład zorganizowany został przez Instytut Slawistyki PAN w ramach XVI Festiwalu Nauki w Warszawie [26 września 2012 r.]
Skąd pochodzą brosaniki i fafernuchy? Jak je zrobić? Dr hab. Dorota Rembiszewska z Instytutu Slawistyki PAN przedstawia różnorodność i pochodzenie niektórych nazw potraw używanych w Polsce północno-wschodniej.
Dzisiejsza północno-wschodnia część kraju obfituje w bogate słownictwo kulinarne, mające swoje korzenie wśród języka rosyjskiego, białoruskiego, ukraińskiego i litewskiego. Terminologia kulinarna odzwierciedla przenikanie się różnych wpływów i doświadczeń między przedstawicielami nacji i narodów zamieszkujących niegdyś Mazowsze i Podlasie. To swoiste drogowskazy pokazujące kierunki napływu ludności na tereny dzisiejszej północno-wschodniej Polski.
Podczas wykładu słuchacze poznali różnorakie rodzaje i nazwy deserów (m.in. sękacz, komin, mrowisko, marcinek), piwa (psiwa kozicowe, jałowcowe) i dań (czeburieki, pierekaczewnik, cymes, kumpia, butwienia i kumpiak).
Wykład zorganizowany został przez Instytut Slawistyki PAN w ramach XVI Festiwalu Nauki w Warszawie [26 września 2012 r.]
Skąd pochodzą brosaniki i fafernuchy? Jak je zrobić? Dr hab. Dorota Rembiszewska z Instytutu Slawistyki PAN przedstawia różnorodność i pochodzenie niektórych nazw potraw używanych w Polsce północno-wschodniej.
Dzisiejsza północno-wschodnia część kraju obfituje w bogate słownictwo kulinarne, mające swoje korzenie wśród języka rosyjskiego, białoruskiego, ukraińskiego i litewskiego. Terminologia kulinarna odzwierciedla przenikanie się różnych wpływów i doświadczeń między przedstawicielami nacji i narodów zamieszkujących niegdyś Mazowsze i Podlasie. To swoiste drogowskazy pokazujące kierunki napływu ludności na tereny dzisiejszej północno-wschodniej Polski.
Podczas wykładu słuchacze poznali różnorakie rodzaje i nazwy deserów (m.in. sękacz, komin, mrowisko, marcinek), piwa (psiwa kozicowe, jałowcowe) i dań (czeburieki, pierekaczewnik, cymes, kumpia, butwienia i kumpiak).
Pokazujemy po 10 odcinków na stronie. Skocz do strony:
123456789101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748495051525354555657585960616263646566676869707172737475767778798081828384858687888990919293949596979899100101102103104105